Ένα ερώτημα για τις αναρχο-αυτόνομες ομάδες

του Νίκου Παπαβασιλείου

 Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Εναυσμα» το 1998

Με την απελπισία των «προδομένων ονείρων» ή με τη δύναμη των μαζών για έναν καινούριο κόσμο;

Δεν είναι στις προθέσεις αυτού του άρθρου μια αναλυτική ανάπτυξη-αντιπαράθεση στην αναρχική ιδεολογία. Για να ικανοποιηθεί μια τέτοια πρόθεση απαιτείται ένα κείμενο άλλης έκτασης, στο οποίο να είναι δυνατόν να προβληθεί η αντίθεση ανάμεσα στο μικροαστικό ιδεαλισμό της αναρχικής ιδεολογίας από τη μια, και την επαναστατική θεωρία του ιστορικού υλισμού από την άλλη. Βάζουμε προκαταβολικά "ταμπέλες", όχι γιατί επιδιώκουμε βαρύγδουπους τόνους ή γιατί στοχεύουμε σε μια εξ αρχής "κατατρόπωση του αντιπάλου", αλλά γιατί θέλουμε από την αρχή να δείξουμε σε ποιο επίπεδο μπορεί, κατά τη γνώμη μας, να γίνει ουσιαστική αντιπαράθεση με άλλα ρεύματα ή ομάδες που εμφανίζονται να έχουν γνώμη και άποψη σχετικά με έναν πανάρχαιο -αλήθεια- πόθο: την απελευθέρωση της ανθρωπότητας, την κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση και καταπίεση από κανένα σε κανένα, την κοινωνία των ελεύθερων παραγωγών. Αυτός ο "πόθος" έχει ήδη διανύσει μια πολύ μακριά ιστορική διαδρομή και ιδιαίτερα τα τελευταία 150 χρόνια πέρασε μέσα από συγκλονιστικούς αγώνες σε μεγαλειώδεις, πρωτόγνωρες πραγματώσεις και νίκες, αλλά και αντίστοιχες ήττες και ανατροπές. Γι' αυτή την πορεία των 150 χρόνων είναι πραγματικά πολύ δύσκολο να μην μπορεί να δει κανείς ότι θεμέλιό της υπήρξε η θεωρία του διαλεκτικού και ιστορικού υλισμού και κινητήρας της το νέο κίνημα της εποχής μας, το κομμουνιστικό κίνημα. Σ' αυτά χρεώνονται (απ' όλους) και οι νίκες και οι ήττες. 

Στους νέους δρόμους που φώτισε η κομμουνιστική κοσμοθεωρία χρεώνονται οι έφοδοι στον ουρανό που πραγματοποιήθηκαν, στις ανεπάρκειες του κομμουνιστικού κινήματος χρεώνονται αντίστοιχα τα πισωγυρίσματα, οι ήττες. Και είναι επίσης πολύ δύσκολο να μπορέσει να βρει κανείς σ' αυτή την πορεία μια λαμπρή και αποφασιστική στιγμή παρέμβασης για την αναρχική ιδεολογία και το αναρχικό κίνημα, που να δικαίωσε αυτό που υποτίθεται πως του αντιστοιχεί, αυτό που ευαγγελίζεται: την νίκη των καταπιεσμένων ,την απελευθέρωση της κοινωνίας. Και αυτό ισχύει και για χώρες και περιόδους στις οποίες το αναρχικό κίνημα και παράδοση είχε δημιουργήσει και ισχυρούς δεσμούς με τις λαϊκές μάζες είχε οικοδομήσει (λ.χ. Ισπανικός εμφύλιος).

Παρόλο, λοιπόν, που δεν είναι δυνατόν να αναφερθούμε αναλυτικά σ' ολόκληρη αυτή την πορεία, στα συμπεράσματα που προκύπτουν, και να σταθούμε σημείο προς σημείο στην αναρχική ιδεολογία μέσα απ' αυτή την διαδρομή, ωστόσο θα επιδιώξουμε μια γρήγορη αναφορά στα βασικά ιδεολογικά χαρακτηριστικά του αναρχισμού. Θεωρούμε πως αυτό θα βοηθήσει ως προς τη βασική πρόθεση του άρθρου: την κατανόηση, δηλαδή, των πραγματικών χαρακτηριστικών και την επισήμανση των αδιεξόδων που αντιμετωπίζουν οι διάφορες αναρχοαυτόνομες ομάδες σήμερα στην Ελλάδα (παρότι αυτές αποτελούν έναν πολύ μακρινό και μάλλον πολλαπλά διαστρεβλωμένο απόηχο τόσο των θεωρητικών γεναρχών τους όσο και του αναρχικού κινήματος όπως αυτό εμφανίστηκε σε άλλες χώρες, σε προηγούμενες δεκαετίες...).

Ο... αστικός σοσιαλισμός

Ο Πιέρ Ζοζέφ Προυντόν υπήρξε ο πατέρας του αναρχισμού και η ομάδα του άσκησε ισχυρή επίδραση στη Διεθνή στα πρώτα χρόνια της ίδρυσής της. Το πρόγραμμα του Προυντόν προέβλεπε τη δημιουργία ενός πλατιού συστήματος παραγωγικών και καταναλωτικών συνεταιρισμών -"εταιρείες αλληλοβοήθειας" τις έλεγε- που αναπτυσσόμενες πιο πέρα θα αντικαθιστούσαν τελικά το καπιταλιστικό σύστημα. Σ' ένα γράμμα του προς το Μαρξ, το 1846, ο Ένγκελς, συνόψιζε ως εξής την οικονομική πλευρά του σχεδίου αυτού: "Για την ώρα οι άνθρωποι σκέφτονται, ούτε λίγο ούτε πολύ, να αγοράσουν ολόκληρη τη Γαλλία, αργότερα ίσως κι όλο τον κόσμο, με τις οικονομίες που θα πραγματοποιήσουν οι προλετάριοι και με την παραίτησή τους από τα κέρδη και τους τόκους των κεφαλαίων τους"... Το περίφημο απόφθεγμα του "η ιδιοκτησία είναι κλοπή" ο Προυντόν το απηύθυνε στην ιδιοκτησία της αστικής τάξης και όχι σ' αυτήν της μικροαστικής τάξης. Η βασική του ιδέα ήταν πως εργάτες και αγρότες δεν μπορούν να απελευθερωθούν με τον αγώνα τους ενάντια στους καπιταλιστές και τα φεουδαρχικά υπολείμματα της εποχής, αλλά μονό βαθμιαία με τους συνεταιρισμούς τους, γινόμενοι ιδιοκτήτες της γης και των εργαλείων με τα οποία δούλευαν. Γι’ αυτό ο Προυντόν αρνιόταν την ταξική πάλη, ήταν ενάντια στα συνδικάτα, τις απεργίες, την αύξηση των μεροκάματων, ενάντια στα πολιτικά κόμματα γενικά, αφού το "κόμμα γεννιέται από τη τυραννία". Μάλιστα, "πρόλαβε" να δηλώσει, μόλις δύο εβδομάδες πριν από την επανάσταση του 1848, ότι πέρασε η εποχή των επαναστάσεων! Ούτε λίγο ούτε πολύ, δηλαδή, ο Προυντόν κατάφερε να ονειρευτεί το αναίμακτο πέρασμα από ένα κοινωνικοοικονομικό σύστημα σ' ένα άλλο ή -πιο σωστά- κατάφερε να ονειρευτεί τη διάσωση της μικροαστικής ιδιοκτησίας που καταστρεφόταν από τον ανερχόμενο καπιταλισμό της εποχής του. Και προφανώς, γι' αυτό δεν κατόρθωσε να αναγνώσει τις σχετικές θέσεις και το ρόλο των τάξεων στην πάλη τους και τη διέξοδό της, και συνακόλουθα τον ταξικό χαρακτήρα και ρόλο κομμάτων, της πολιτικής πάλης, των συνδικάτων, της απεργίας... Πολύ εύστοχα, κατά τη γνώμη μας, στο "Κομμουνιστικό Μανιφέστο" ο προυντονισμός χαρακτηρίστηκε σαν "αστικός σοσιαλισμός" που θέλει "μια αστική τάξη χωρίς προλεταριάτο".

Λίγο αργότερα, ακολούθησε ο Μιχαήλ Μπακούνιν μαθητής του Προυντόν, ο οποίος, ωστόσο, αντικατέστησε μερικές ιδέες του Προυντόν με κάποιες δικές του, πιο "μαχητικές": α) η διάδοση του αθεϊσμού, ως προϋπόθεση της ενότητας της εργατικής τάξης στον αγώνα της β) η άρνηση κάθε πολιτικής δράσης γιατί το κράτος μπορεί να καταστραφεί μονάχα με εξέγερση γ) η καταστροφή του κράτους δ) η κατάργηση του κληρονομικού δικαιώματος που ο Μπακούνιν το θεωρούσε περίπου ως βασικό όρο αναπαραγωγής του συστήματος. Μαζί μ' αυτά, ο Μπακούνιν θεωρούσε ως βασική επαναστατική δύναμη το λούμπεν-προλεταριάτο, αφού πίστευε πως η εξαθλίωση οδηγεί πάντα στην εξέγερση. Μάλιστα, το "επαναστατικό του πνεύμα" το αντιπαρέθετε στο "αντιδραστικό πνεύμα" της εργατικής αριστοκρατίας που περιελάμβανε την πλειοψηφία της εργατικής τάξης. Τι, αλήθεια, αντανακλούν και ποια αντίληψη εκφράζουν αυτές οι θέσεις; Πόσο ρηχή κατανόηση του καπιταλιστικού συστήματος φανερώνει για παράδειγμα, η άποψη ότι το κληρονομικό δικαίωμα είναι αιτία και όχι αποτέλεσμά του; Και πόσο μακριά από τους πραγματικούς όρους διαμόρφωσης των συνειδήσεων των μαζών βρίσκεται η απαίτηση για αποδοχή-επιβολή της αθεΐας την ίδια στιγμή που κάθε αγώνας για πολιτικές και οικονομικές κατακτήσεις θεωρείται λαθεμένος; Μετά από αυτά, είναι μάλλον αναμενόμενο και το μεγάλο πήδημα στο κενό: Μια μεγάλη εξέγερση θα ανατρέψει και θα καταστρέψει τα πάντα, δεν απαιτείται καμιά μεταβατική περίοδος, καμιά περιφρούρηση-υπεράσπιση της επανάστασης, καμιά οργάνωση του προλεταριάτου. Με δυο λόγια, η επανάσταση θα ολοκληρωθεί εφ άπαξ! Οπότε όλες αυτές οι ανοησίες των κομμουνιστών, περί της αναγκαιότητας οργάνωσης της τάξης (κόμμα), περί της αναγκαιότητας η επανάσταση να συνεχίσει, να αναπτυχθεί και να ολοκληρωθεί, μετά την κατάληψη της εξουσίας (δικτατορία του προλεταριάτου) είναι περιττές! Ακόμη χειρότερα, υποκρύπτουν τις... εξουσιαστικές τους τάσεις και αναπαράγουν νέες εξουσιαστικές δομές! Χωρίς πολιτικό αγώνα για τη συγκρότηση επαναστατικού κινήματος, χωρίς πολιτικό κόμμα του προλεταριάτου με το οποίο θα εξασφαλίζεται η ηγεσία του στο κίνημα, και χωρίς την ένοπλη κυριαρχία του προλεταριάτου μετά την κατάληψη της εξουσίας, προτείνει ο Μπακούνιν και οι ομοϊδεάτες του, να πάμε... στην ελεύθερη κοινωνία, να διαβούμε το ιστορικό κατώφλι των σημερινών σχέσεων παραγωγής και να φτάσουμε στην κοινωνία των ελεύθερων παραγωγών! Τι καλά που θα ήταν, αν μπορούσε να γίνει έτσι! Τι εύκολα που θα ήταν, αν αρκούσε η διάθεση, η επιθυμία, μαζί με μια ισχυρή δόση συνωμοτισμού, για να ανατραπεί η βάρβαρη καπιταλιστική κυριαρχία, για να μας σερβιριστεί η αληθινή ελευθερία στο πιάτο! Πόσο απλά και ευθύγραμμα θα ήταν τα πράγματα και η ιστορική εξέλιξη, αν έλειπε η ταξική πάλη, τα ενδιάμεσα στρώματα, οι κληρονομιές της Ιστορίας με τις πολλαπλές αντιφάσεις της! Τότε, θα αρκούσε μια γραμμή ανεξαρτήτως τόπου και χρόνου! Τότε, θα αρκούσε μια αποφασισμένη, φωτισμένη (και ασφαλώς... άθεη) ομάδα επαναστατών για να φέρει (ως άλλος Μεσσίας)... την επί γης ειρήνη. Τότε δεν θα χρειαζόταν καν να μπλέξεις με τις... μάζες! Οι οποίες εξάλλου βρίσκονται κατά κανόνα μέσα στα "κλουβιά τους". Αλλά τότε, θα ήταν σωστή η μεταφυσική, η ιδεαλιστική, η αντιδραστική ανάγνωση της Ιστορίας!

Σε αυτά τα ζητήματα θεωρούμε ότι βρίσκεται η βάση των αδιεξόδων της αναρχικής ιδεολογίας. Στο γεγονός δηλαδή πως θέλει να αντιστρατευτεί, να καταστρέψει την αστική κυριαρχία την ίδια στιγμή που η ίδια η αναρχική ιδεολογία δεν αποτελεί παρά μια απόκλιση της αστικής αντίληψης για την εξέλιξη της ανθρωπινής ιστορίας, για τα κοινωνικά φαινόμενα. Αυτή η ουτοπική, αντιεπιστημονική, ιδεαλιστική και, τελικά, απλοϊκή αντίληψη που διέπει την αναρχική ιδεολογία είναι που δεν της επέτρεψε (και δεν θα της επιτρέψει), να αποτελέσει φορέα ανατροπών, να αποτελέσει την επαναστατική θεωρία που θα εξοπλίσει τις μάζες για να διεκδικήσουν και να καταχτήσουν την κατάργηση κάθε εξαναγκασμού, την πλήρη απελευθέρωσή τους. Σ' αυτά τα ζητήματα θεωρούμε επίσης πως ανάγεται η ερμηνεία των χαρακτηριστικών που εμφανίζουν σήμερα οι ψευδεπίγραφα πολυποίκιλες αναρχο-αυτόνομες ομάδες. Αλλά γι' αυτό το ζήτημα θα θέλαμε να καταθέσουμε δυο λόγια παραπάνω.

Η... απέραντη μοναξιά των αναρχοαυτόνομων ομάδων

Ένα βασικό κοινό χαρακτηριστικό όλων των αναρχο-αυτόνομων (α/α) ομάδων, είναι η απουσία τους από κάθε διαδικασία ζύμωσης, προπαγάνδισης, πολιτικής παρέμβασης μέσα στο κίνημα. Η απουσία δηλαδή, της λογικής να θέσουν πολιτικούς στόχους και κατευθύνσεις μέσα σε μαζικές διαδικασίες, να τις υπερασπιστούν και να παλέψουν γι' αυτές, Η ερμηνεία μιας τέτοιας στάσης έχει ήδη -με βάση τα προηγούμενα- δοθεί: η αναρχική αντίληψη δεν θέλει τον πολιτικό αγώνα, οι α/α ομάδες δεν έχουν "ενδιάμεσους" πολιτικούς στόχους, γιατί θεωρούν λαθεμένο κάθε πολιτικό αγώνα. Ανεξάρτητα από το σε ποιους απευθύνονται, ανεξάρτητα από το ποια είναι τα ειδικότερα -και κατά κανόνα πολύ οξυμένα- προβλήματα του χώρου, μόνιμη και μοναδική πρόταση-επωδός που καταθέτουν είναι το "τσάκισμα του κράτους και της εξουσίας". Αυτό που έχει σημασία να αξιολογήσουμε σχετικά μ' αυτή την επιλογή είναι οι συνέπειες που δημιουργεί. Η πρώτη, λοιπόν, συνέπεια αποτέλεσμα μιας τέτοιας στάσης είναι η δημιουργία μιας μη σχέσης με το μαζικό κίνημα, τους αγώνες και τις αγωνίες της νεολαίας και των εργαζομένων. Είναι δηλαδή φανερό πως μια τέτοια λογική "παρέμβασης", καταργεί κάθε δυνατότητα σύνδεσης και επικοινωνίας με τα τμήματα, εκείνα των μαζών που δοκιμαζόμενα από την βάρβαρη καπιταλιστική επίθεση αναζητούν περιεχόμενο και μορφές αντίστασης. Τελική συνέπεια αυτής της λογικής είναι η απομόνωση, το ξέκομα, των α/α ομάδων από κάθε κινηματική διαδικασία, η δημιουργία μιας χαοτικής απόστασης ανάμεσα σ' αυτό που οι αναρχικοί έχουν στο κεφάλι τους για το κίνημα και της πραγματικής κατάστασης που διαμορφώνεται μέσα σ' αυτό.

Μια δεύτερη (αλλά καθόλου αμελητέα) "παρενέργεια" της επιλογής άρνησης, της πολιτικής παρέμβασης και στοχοθεσίας, είναι η αποδοχή... οποιασδήποτε αιτηματολογίας. Δεν είναι λίγες οι φορές, για παράδειγμα, που μαθητικές καταλήψεις στις οποίες πρωτοστάτησαν α/α ομάδες κάτω από την -αντικειμενική!- πίεση αναζήτησης αιτημάτων και συγκεκριμένων στόχων, υιοθέτησαν το σύνολο της ρεφορμιστικής πραμάτειας που κυκλοφορεί δημιουργώντας έτσι έναν απερίγραπτο μπαξέ που ξεκινά από αντιεξουσιαστικές κορώνες και καταλήγει στο 15% και σε προτάσεις για το τι σχολείο "χρειαζόμαστε".

Στη βάση του ίδιου αδιεξόδου που δημιουργεί η άρνηση του πολιτικού αγώνα και της υιοθέτησης συγκεκριμένων πολιτικών στόχων, προκύπτουν και άλλοι τραγέλαφοι: η κομπιουτεροπειρατεία (χάκερς), η υγιεινή διατροφή-χορτοφαγία και άλλα ανάλογα, είναι προτάσεις που προσπαθούν να απαντήσουν στο αμείλικτο ερώτημα "πώς προχωρούμε, ποια είναι η προοπτική μας", προτάσεις που αποπειρώνται να δώσουν περιεχόμενο και υπόσταση στην απομονωμένη αναρχική συνείδηση. Και είναι ακριβώς αυτή η απομόνωση από την κοινωνία, τις αντιθέσεις της, από ό,τι πραγματικό και αληθινό γεννιέται μέσα στη νεολαία και τους εργαζόμενους που οδηγεί στο κλασικό... κοκτέιλ που τόσο συχνά επιδιώκουν να χρησιμοποιούν για να κάνουν αισθητή την ύπαρξη τους οι α/α ομάδες. Πρόκειται για μια μεγάλη δόση φόβου απέναντι σ' αυτό που θέλουν να... τσακίσουν (κράτος) αλλά δεν γνωρίζουν τι είναι, πού στηρίζεται, πώς και ποιους υπηρετεί, και -κυρίως- ενάντια σε ποιους πραγματικά στρέφεται. Μια δόση φόβου αναμιγμένη με μια επίσης πολύ ισχυρή δόση λογικής θεάματος, εντυπωσιασμού, "δημιουργίας γεγονότος". Πράγματι, θεωρούμε πως η... αυξημένη αγωνιστικότητα που επιδεικνύουν οι α/α ομάδες σε διάφορες περιπτώσεις ενάντια στις δυνάμεις καταστολής (και κατά κανόνα με τις πλάτες μιας διαδήλωσης, ενός κινήματος για το οποίο... ουδέν γνωρίζουν και από το οποίο προκλητικά απαιτούν να τους... στηρίξει) αποτελεί αυτό που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε μαχητική απελπισία. Απελπισία απέναντι σ' ένα κόσμο ακατανόητο, που δεν υπακούει και δεν κινείται σύμφωνα με όσα προστάζει η αναρχική αντίληψη. Απελπισία απέναντι στις μάζες που είναι πολύ νωθρές, πολύ υποταγμένες, πολύ αλλοτριωμένες (πάλι σύμφωνα με τα αναρχικά "στάνταρ" και κριτήρια) απελπισία γιατί με βάση αυτά, το όραμα της αναρχίας θα παραμένει πάντα μια ανολοκλήρωτη ουτοπία...

Σε τελική ανάλυση, αυτή η απελπισία εδραιώνεται και στηρίζεται στο ακλόνητο βάθρο ενός κόσμου χωρίς συμμάχους, αφού η συντριπτική πλειοψηφία εργαζομένων και νεολαίας ανησυχεί και αγωνίζεται για στόχους που βρίσκονται πολύ μακριά από αυτούς που θα μπορούσε να αγκαλιάσει και να αποδεχτεί η αναρχική ιδεολογία: ψωμί, δουλειά, πολιτικά-συνδικαλιστικά δικαιώματα, παιδεία, εθνική ανεξαρτησία, ένας σωρός δηλαδή από "καθυστερημένες" αντιλήψεις που εκφράζουν "υποταγή" στα αστικά ιδεολογήματα. Και είναι πράγματι ατελείωτες οι απερίγραπτες αντιφάσεις στις οποίες οδηγούνται οι α/α ομάδες με βάση αυτή τους την αντίληψη. Αυτοί οι "ορκισμένοι εχθροί" της γραφειοκρατίας, αποτελούν -χωρίς να το αντιλαμβάνονται- υπόδειγμα γραφειοκρατικής αντίληψης όταν, κλεισμένοι στις γραφικές "καταλήψεις" της βίλα-απομόνωση, συζητούν και οραματίζονται... έξω και πάνω από τις υπαρκτές αντιθέσεις, ανάγκες, δυνατότητες. Αυτοί οι "πρωτοπόροι των κοινωνικών αγώνων", αντιλαμβάνονται μόλις στο... και πέντε ότι έχει ξεσπάσει το μεγαλειώδες κίνημα ενάντια στο διαγωνισμό και το νόμο 2525, και τρέχουν ασθμαίνοντες να επιβάλουν... ηρωικές οδομαχίες σε μια σύγκρουση που παντελώς αγνοούν πόσο επίμονα πολιτικά προετοιμάστηκε και οικοδομήθηκε μέσα από τις "ανούσιες και ξεφτιλισμένες" μαζικές διαδικασίες συλλόγων και συνδικάτων. Αφήστε που προσπερνούν το ότι ο αγώνας γίνεται "για διορισμούς", δηλαδή είναι "αγώνας τσέπης", όπως κάποιοι σύντροφοί τους πρόσφατα χαρακτήρισαν από αναρχικό έντυπο την μεγάλη απεργία των εργαζομένων στην Ιονική, στους οποίους δεν αναγνωρίζουν την πιθανότητα να τους έρθει η "εξεγερσιακή επιφοίτηση" και ως εκ τούτου δεν αξίζουν (οι εργαζόμενοι) ούτε "έστω τη συμπαράσταση μας"! (Άλφα, 27/6/98).

Εν όψει κρίσιμων και μαχητικών αγώνων...

Με βάση τα προηγούμενα, νομίζουμε ότι εύκολα μπορεί να ερμηνευτεί τόσο το γεγονός ότι κανένα έργο, κανένα αποτέλεσμα σε επίπεδο κινήματος δεν μπορούν να διεκδικήσουν οι α/α ομάδες, όσο και η τρανταχτή απουσία τους από όλες τις μεγάλες στιγμές των κινημάτων της νεολαίας - των εργαζομένων - των φτωχομεσαίων αγροτών όλα τα τελευταία χρόνια, θα μπορούσε μάλιστα να επισημανθεί πως είναι ακριβώς σε περιόδους ύφεσης των κινημάτων που εντοπίζεται η όποια ισχυροποίηση των α/α ομάδων! Σε τέτοιες συνθήκες ύφεσης, είναι φανερό πως ο στόχος του "τσακίσματος της εξουσίας", όντας σε απόσταση από κοινωνικές αναταραχές, μπορεί να αποτελεί συνεκτικό υλικό, να γλυκονανουρίζει μικροαστικές εξάψεις. Όταν όμως τα κινήματα, βρίσκονται στο δρόμο απαιτώντας πολιτικούς στόχους και θέσεις και παράγοντας δεδομένα που απέχουν παρασάγγας από τη... μία, αιώνια και αλάθητη αναρχική γραμμή, τότε το όραμα θρυμματίζεται και η αναρχική έξαψη δεν μπορεί να λειτουργήσει και να ολοκληρωθεί στα "στενά" πλαίσια των μαζικών αγώνων.

Από αυτή βασικά τη σκοπιά θεωρούμε πως πρέπει να ειδωθεί το ζήτημα της παρουσίας των α/α ομάδων. Το λιγότερο ίσως είναι ο παθιασμένος αντικομμουνισμός τους, το ότι πρόθυμα αναμασούν κάθε αντικομμουνιστικό ρυπαρογράφημα που χαλκεύεται και εκπορεύεται από τα κέντρο της μισητής τους εξουσίας! Το πιο σημαντικό -αν και καθόλου άσχετο με το προηγούμενο- είναι πως δεν μπορούν να ευνοήσουν καμιά πραγματική μαζική αντίσταση απέναντι στην καπιταλιστική λαίλαπα και την ιμπεριαλιστική θηριωδία με τις οποίες οι μάζες καλούνται να αναμετρηθούν. Αποτελούν, στην καλύτερη περίπτωση, μια ξεπερασμένη, ρομαντική εκδοχή ενός ουτοπικού σοσιαλισμού, που είναι περισσότερο από ποτέ αναντίστοιχος με τις απαιτήσεις που θέτει για το κίνημα ο πιο βάρβαρος και ύστατος καπιταλισμός. Στην πιο πραγματική περίπτωση, αποτελούν έκφραση ενός γραφικού και συνάμα χυδαίου ρεφορμισμού που -με βάση και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των ομάδων- λειτουργεί σαν χώρος ανώδυνης για το σύστημα εκτόνωσης της νεολαιίστικης ριζοσπαστικότητας που όχι σπάνια μετατρέπεται σε ομηρία, καθωσπρεπισμό, αδρανοποίηση, υποταγή.

Έχουμε τη γνώμη πως στο επόμενο διάστημα θα συναντήσουμε κρίσιμες και απαιτητικές συγκρούσεις σε όλα τα μέτωπα των εργατικών-νεολαιίστικων αγώνων. Δεν μπορεί να πάμε σ' αυτούς τους αγώνες κουβαλώντας αρνητικά φορτία "προδομένων ονείρων". Δεν νοιώθουμε "απατημένοι" από την Ιστορία ούτε είμαστε έτοιμοι να αναφωνήσουμε "αχ, βρε κόσμε άτιμε, που δε φτιάχτηκες για μένα". Είμαστε έτοιμοι να αγωνιστούμε, να κερδίσουμε τον κόσμο, να φτιάξουμε τον άνθρωπο του αύριο, ξεκινώντας από τα υλικά του σήμερα. Δεν χρειάζονται οι επαναστάτες του ρομαντισμού και της ονειροπόλησης. Χρειάζονται οι επαναστάτες που ζουν σ' αυτή την πραγματικότητα και ενάντια της! Χρειάζονται οι επαναστάτες της μαχητικής αισιοδοξίας! Αυτής που δεν προκύπτει σαν δοξασία ή από κάποια μεσσιανική αντίληψη για την επίλυση των κοινωνικών αντιθέσεων, αλλά αυτής που πηγάζει από "τη συγκεκριμένη ανάλυση της συγκεκριμένης κατάστασης". Αυτής που εδράζεται στη διαλεκτική μελέτη και εξέταση των υλικών και των αντιθέσεων που ζουν γύρω μας και μαζί μας. Θα χρειαστούμε δηλαδή τη γόνιμη και πραγματική μαχητική αισιοδοξία που αναπτύσσει και καλλιεργεί η κομμουνιστική κοσμοθεωρία. Μ' αυτήν πρέπει και μπορεί να συναντηθεί η νεολαία, οι αγωνίες της και οι αγώνες της!