Η ονομασία του ιστολογίου είναι ο τίτλος του βιβλίου του Βασίλη Σαμαρά "1917-1953, Η ιστορία διδάσκει και εμπνέει"

Δευτέρα 21 Μαΐου 2018

«Εμείς είμαστε η δύναμη». 50 χρόνια από το γαλλικό Μάη.


Δημοσιεύτηκε στην Προλεταριακή Σημαία φυλ. 824, στις 19/5/2018


Διανύοντας τη δεύτερη δεκαετία του 2000, συναντιόμαστε με τις μεγάλες επετείους της ιστορίας του κομμουνιστικού κινήματος που καθόρισαν την πορεία του. Αλλά και τις μεγάλες επετείους του κινήματος παντού στον κόσμο, που σημαδεύτηκε από αυτήν ακριβώς την πορεία, όπως είναι τα 50 χρόνια από το γαλλικό Μάη.



Τα ιστορικά γεγονότα τα προσεγγίζεις κάθε φορά κάτω από το πρίσμα της δικιάς σου εποχής. Γιατί είναι ένα πράγμα η ιστορική μνήμη και η διατήρηση της με έναν άγονο τρόπο και ένα άλλο η ουσιαστική αξιοποίηση της στα σύγχρονα ζητήματα με τα οποία έρχεται αντιμέτωπος ένας λαός.
Στεκόμαστε, λοιπόν, στην Ελλάδα του 2018, κοιτάζοντας 50 χρόνια προς τα πίσω τη Γαλλία. Και μεγαλύτερη σημασία έχει το σημείο από το οποίο κοιτάζουμε, παρά η χρονική και γεωγραφική απόσταση από τα γεγονότα. Είτε το θέλουμε είτε όχι, η ήττα του κινήματος είναι αυτό που χαρακτηρίζει το δικό μας σημείο ανάγνωσης. Δίνεται έτσι η ευκαιρία στην αστική πλευρά να χρωματίσει με τις δικές της αποχρώσεις τα ιστορικά γεγονότα, να τα αφομοιώσει, να τα προβάλλει ως σημεία άλλων καιρών που σήμερα «δεν χρειάζονται». Άλλωστε, «είδαμε που κατέληξαν»... Ο ίδιος ο Κον Μπεντίτ έχει αναδειχθεί σε στέλεχος του συστήματος! Ήταν, λοιπόν, μια έκφραση του νεανικού ενθουσιασμού που είχε ημερομηνία λήξης; Ή, όπως έλεγε ο Ντε Γκολ στα τέλη του Μάη του 1968, «το διάλειμμα είχε τελειώσει»;
Τα ίδια τα γεγονότα του Μάη και Ιούνη του 1968 στη Γαλλία βάζουν και σημερινά ερωτήματα. Εκείνα που έχει σημασία να αναμοχλεύσει ο λαός και η εργατική τάξη και να προσπαθήσει να δώσει απαντήσεις με τη σημερινή ματιά. Ας δούμε λοιπόν, συνοπτικά, τα γεγονότα που συντάραξαν τη Γαλλία, κι όχι μόνο, εκείνον το Μάη.

Ιστορική φάση για τον ιμπεριαλισμό και τους λαούς


Το ιστορικό περίγραμμα της περιόδου έχει τη σημασία του. Τόσο για τη γαλλική αστική τάξη και το γαλλικό ιμπεριαλισμό, όσο και τη νεολαία και την εργατική τάξη που έκαναν το Μάη να συμβεί.
Στο πρόσωπο του Ντε Γκολ, που εκλέγεται στην προεδρία της Γαλλίας το 1958, αποτυπώνεται και εκφράζεται το σύνολο των πόθων της γαλλικής αστικής τάξης. Μιας αστικής τάξης που έχει βγει από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό των νικητών μεν, αλλά ένα σκαλί παρακάτω, αφού οι ΗΠΑ έχουν πλέον ξεκάθαρα το πάνω χέρι στο νεαρό ΝΑΤΟ. Παράλληλα, η Γαλλία έχει αρχίσει να χάνει σημαντικό μέρος των αποικιών της, ενώ ο πόλεμος της Αλγερίας μαίνεται με αγριότητα έως το 1962, σε μια προσπάθεια να σωθεί το γόητρο του γαλλικού ιμπεριαλισμού. Και βέβαια, στην ίδρυση της ΕΟΚ το 1957 η γαλλική αστική τάξη βλέπει μια μεγάλη ευκαιρία να ηγεμονεύσει στην ευρωπαϊκή ήπειρο και να βρεθεί μπροστά από τις υπόλοιπες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις.
Την εποχή, επομένως, που συμβαίνει ο γαλλικός Μάης, η αστική τάξη της χώρας βρίσκεται σε μια φάση διεκδίκησης μιας αναβαθμισμένης θέσης στο παγκόσμιο πολιτικό σκηνικό. Γεγονός που φυσικά είχε αντίκτυπο και στον ίδιο το λαό της Γαλλίας.
Ο πόλεμος της Αλγερίας έπαιξε σημαντικό ρόλο στην πολιτικοποίηση της γαλλικής νεολαίας, που στάθηκε αγωνιστικά στο πλευρό του αλγερινού λαού και ενάντια στην ιμπεριαλιστική πολιτική της αστικής της τάξης. Αυτό, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι ο γαλλικός λαός, όπως και οι λαοί σε κάθε γωνιά του πλανήτη, μύριζαν τον αέρα της Μεγάλης Προλεταριακής Πολιτιστικής Επανάστασης (ΜΠΠΕ) στην Κίνα που είχε εξαπολυθεί μόλις δύο χρόνια πριν, αλλά και της εποποιίας του βιετναμέζικου λαού απέναντι στους αμερικάνους ιμπεριαλιστές, δημιούργησε μια εκρηκτική πολιτικά κατάσταση στο λαϊκό και νεολαιίστικο κίνημα.

Τα οδοφράγματα του γαλλικού Μάη

Ο Μάης στη Γαλλία ήταν η κορύφωση μιας ολόκληρης πορείας ενίσχυσης του φοιτητικού κινήματος. Αφορμή για το ξέσπασμα αποτέλεσαν οι διώξεις πέντε νεολαίων για την αγωνιστική τους δράση ενάντια στον πόλεμο του Βιετνάμ το Μάρτη εκείνης της χρονιάς. Αναπτύσσεται κίνημα για την απελευθέρωση τους, το οποίο η γαλλική κυβέρνηση προσπαθεί να καταστείλει βίαια, και σύντομα η αντιπαράθεση παίρνει συνολικότερα χαρακτηριστικά. Στις καταλήψεις των πανεπιστημίων και τις φοιτητικές πορείες προστίθενται οι εργατικές κινητοποιήσεις με απεργίες, καταλήψεις εργοστασίων και τεράστια συμμετοχή στις διαδηλώσεις. Ο γάλλοι εργάτες βρίσκουν την αγωνιστική διέξοδο ύστερα από χρόνια εκμετάλλευσης και ταυτόχρονα τροφοδοτούν τον αγώνα της νεολαίας με τα εργατικά, ταξικά χαρακτηριστικά.
Ο Μάης κυλάει με τη νεολαία και τους εργάτες να βρίσκονται στα οδοφράγματα, απέναντι στη βία της κρατικής καταστολής. Αλλά και απέναντι στις συνδικαλιστικές ηγεσίες και την επίσημη ρεφορμιστική αριστερά, που πάσχιζαν να κρατήσουν τις διεκδικήσεις στο στενό οίκο νομικό πλαίσιο. Οι εργάτες όμως τις είχαν ήδη ξεπεράσει και έδιναν έναν καθαρά πολιτικό αγώνα που έβαζε μέχρι και ζητήματα μιας άλλης προοπτικής.
Απέναντι στον κίνδυνο η κατάσταση να ξεφύγει από κάθε έλεγχο για το σύστημα και η εξέγερση να βρει πραγματικά επαναστατική διέξοδο, ο Ντε Γκολ περνάει στην αντεπίθεση. Στις 30 Μάη προχωράει σε διάγγελμα με σαφείς αποδέκτες τα στρώματα που θα μπορούσε να πάρει με το μέρος του. Επισημαίνει τον κίνδυνο της «κομμουνιστικής δικτατορίας» και εξαγγέλλει δημοψήφισμα και εκλογές για το τέλος του Ιούνη. Από εκεί και μετά, αναλαμβάνει πιο αποφασιστικό ρόλο η καταστολή και επιστρατεύονται παρακρατικές και φασιστικές ομάδες. Οι εργάτες και οι νεολαίοι συνεχίζουν να βρίσκονται στους δρόμους όλο τον Ιούνιο, ενώ άλλοι κλάδοι εργαζομένων υποτάσσονται στα διλήμματα του διαγγέλματος του Ντε Γκολ. Εν όψει και των εκλογών πλέον, οι διαδηλώσεις απαγορεύονται και δέκα οργανώσεις της επαναστατικής αριστεράς κηρύσσονται παράνομες. Το κίνημα είχε ηττηθεί και η δεξιά του Ντε Γκολ απολαμβάνει μια συντριπτική εκλογική νίκη.

Το σημερινό σημείο ανάγνωσης

Ξαναγυρνώντας σε αυτό που αναφέραμε στην αρχή, τι βλέπουμε κοιτώντας το γαλλικό Μάη από τη σημερινή πολιτική και ιστορική θέση; Το προφανές είναι ότι βλέπουμε σημαντικές ομοιότητες -με τις αναλογίες τους φυσικά- στην πλευρά του αστικού και ιμπεριαλιστικού στρατοπέδου. Οι αντιθέσεις είναι μεγάλες και οξύνονται, βάζοντας σε κίνδυνο όλη την υφήλιο. Ο ιμπεριαλισμός υποχρεώνει τη δική μας χώρα να παίζει επικίνδυνο ρόλο στη γεωστρατηγική του. Αλλά και στην προσπάθεια να ξεπεράσει την κρίση του, το καπιταλιστικό-ιμπεριαλιστικό σύστημα έχει εδώ και χρόνια εξαπολύσει κατά μέτωπο επίθεση σε κάθε στοιχειώδες δικαίωμα του λαού και της νεολαίας.
Το άλλο γνώριμο και σε εμάς στοιχείο είναι η πολιτική της επίσημης ρεφορμιστικής αριστεράς και των συνδικαλιστικών ηγεσιών. Η προσπάθεια τους να κρατήσουν το κίνημα και την εξέγερση σε ένα ακίνδυνο πλαίσιο, που δεν οξύνει την αντιπαράθεση με το σύστημα και παραμένει ελεγχόμενο, είναι μια πολιτική τακτική που είναι στη φύση του ρεφορμισμού.
Η εξέγερση του Μάη στη Γαλλία έφτασε μέχρι το σημείο που μπορούσε να απαντήσει τα ζητήματα με τα οποία ερχόταν αντιμέτωπη κάθε φορά. Κι αν σήμερα εμείς βρισκόμαστε σε διαφορετική αφετηρία, χωρίς τη φωτοβολία από τις νίκες του κομμουνιστικού κινήματος, χωρίς εφόδους στον ουρανό και χωρίς καν να μπορούμε να συγκροτήσουμε στοιχειωδώς τους δικούς μας αγώνες, αυτό δεν σημαίνει ότι οι δικοί μας Μάηδες είναι αδύνατο να συμβούν. Από τη δική μας σημερινή αφετηρία μπορούμε να αναμετρηθούμε με την πραγματικότητα και να αναζητήσουμε τις δικές μας απαντήσεις.




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου